ประชาชนจำนวนมากต่างพากันเข้ามานั่งจับจองคิวอยู่ด้านหน้าของธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตรสาขาปราสาทเมืองใหม่ อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ เพื่อรอลงทะเบียนยืนยันตัวตนใช้สิทธิในโครงการบัตรสวัสดิการแห่งรัฐตามที่รัฐบาลได้กำหนดเอาไว้ คือผู้ที่ผ่านเกณฑ์การคัดเลือกจะต้องดำเนินการในขั้นตอนดังกล่าว เพื่อยืนยันให้แน่ชัดว่าตนเองนั้นเป็นผู้ที่มีรายได้น้อยตรงตามเกณฑ์ที่ระบุไว้จริงอีกครั้ง ถึงแม้ว่าข้อมูลที่ให้ไปตั้งแต่แรกจะระบุไว้อย่างชัดเจนแล้วก็ตาม
บัตรสวัสดิการแห่งรัฐ
‘บัตรสวัสดิการแห่งรัฐ’ หรือ ‘บัตรคนจน’ เมื่อคนจนต้องยืนยันว่าตัวเองจนโครงการอุดหนุนเงินให้แก่ประชาชนกลุ่มเปราะบาง สำหรับการใช้จ่ายเพื่อชำระสินค้าและบริการ ที่ดำเนินการมาตั้งแต่เดือนตุลาคม ปี 2560 หนึ่งในโครงการที่ได้รับการตอบรับจากประชาชนเป็นอย่างดี จนทำให้ต้องมีการลงทะเบียนใหม่อีกครั้ง เพื่อคัดกรองให้ผู้ที่ได้รับสิทธิให้มีความเหมาะสมตรงตามเกณฑ์ คือ ต้องเป็นบุคคลผู้ที่มีรายได้น้อยอย่างแท้จริง ซึ่งในปีนี้ผู้ที่ใช้สิทธิทั้งรายเก่าและรายใหม่ ต่างต้องลงทะเบียนใหม่อีกครั้ง ตามวันและเวลาที่ได้กำหนดเอาไว้
ในส่วนของขั้นตอนของการลงทะเบียนนั้น ภาครัฐได้เปิดโอกาสให้ประชาชนผู้ที่มีคุณสมบัติตรงตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ สามารถลงทะเบียนผ่านทางเว็บไซต์และหน่วยงานราชการที่กำหนดไว้ตามนโยบายได้ตั้งแต่วันที่ 5 กันยายน 2565 จนถึงวันที่ 31 ตุลาคม 2565 ก่อนจะประกาศผลผู้ที่ได้รับสิทธิในวันที่ 1 มกราคม 2566 หลังจากนั้นจึงเป็นขั้นตอนของการยืนยันตัวตนที่ต้องดำเนินการให้แล้วเสร็จภายในเดือนมีนาคม 2566 จึงจะสามารถเริ่มใช้สิทธิของบัตรได้ในวันที่ 1 เมษายนเป็นต้นไป
ถึงจะจน แต่ก็ต้องยืนยันตัวตนอีกครั้ง
ถึงแม้ว่าข้อมูลที่ประชาชนได้กรอกไว้ตั้งแต่ขั้นตอนของการลงทะเบียนจะระบุไว้อย่างชัดเจน ถึงรายได้และทรัพย์สินที่ตนเองมี แต่ผู้ที่ผ่านเกณฑ์การคัดเลือกกลับต้องเข้ามาดำเนินการยืนยันตัวตนอีกครั้ง เพื่อรักษาสิทธิ์ของตนเอาไว้ คนจำนวนไม่น้อยต้องเดินทางมาจากหมู่บ้านที่มีความห่างไกลจากธนาคารเป็นระยะทางหลายกิโลเมตร บางคนต้องอาศัยการรวมตัวกันเหมารถเพื่อเดินทาง หรือบางคนก็นั่งรถโดยสารเข้ามาตั้งแต่เช้า ก่อนจะหวังพึ่งน้ำบ่อหน้าโดยการอาศัยติดรถคนอื่นกลับบ้าน เนื่องจากคนส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุที่ไม่มีรถเป็นของตัวเอง
ซึ่งก็ดูเหมือนว่าภาพของความวุ่นวายเหล่านี้จะมีให้เราได้เห็นอยู่เรื่อยๆ เพราะการที่ประชาชนจะสามารถรับสวัสดิการอะไรก็ตามที่รัฐบาลมอบให้ นั่นหมายความว่าจะต้องผ่านขั้นตอนและกระบวนการที่มีความยุ่งยากอยู่ไม่น้อย เช่นเดียวกับโครงการบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ ที่ทุกคนต้องดิ้นรนเพื่อให้ได้รับสิทธิความช่วยเหลือ ถึงแม้ตนเองจะเป็นกลุ่มคนชายขอบที่มีรายได้น้อยอยู่แล้วก็ตาม แต่ก็ยังต้องควักเงินส่วนตัวออกมาเพื่อจ่ายเป็นค่าเดินทางสำหรับการไปรักษาสิทธิของตน
22,293,473 คือจำนวนของผู้ที่ลงทะเบียนเพื่อขอรับสิทธิ์การใช้บัตรสวัสดิการแห่งรัฐในปีนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความเหลื่อมล้ำที่สังคมไทยยังต้องเผชิญได้อย่างชัดเจน เนื่องจากมีคนจำนวนไม่น้อยที่ต้องการความช่วยเหลือจากภาครัฐผ่านเงินสนับสนุนหลักร้อยต่อเดือน เพื่อแบ่งเบาภาระค่าใช้จ่ายภายในครอบครัวที่ไม่ได้มากมายอะไร แต่เพียงพอที่จะนำมาใช้ซื้อของใช้ที่จำเป็น ซึ่งในขณะเดียวกันนั้น ค่าครองชีพกลับเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ กลายเป็นผลกระทบที่ทุกคนได้รับตามกันไปอย่างไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้
บัตรเป็นของคนจน ผลประโยชน์เป็นของใคร?
ทั้งนี้ บัตรสวัสดิการแห่งรัฐจะสามารถนำมาใช้เพื่อฟื้นฟูเศรษฐกิจได้จริงไหม เพราะเมื่อกลุ่มคนที่ได้รับประโยชน์จริงๆ ส่วนใหญ่กลับเป็นกลุ่มนายทุนที่ขายสินค้าให้กับประชาชน เนื่องจากบัตรใบนี้ไม่สามารถนำไปใช้ตามร้านค้าขนาดเล็กในหมู่บ้านได้ เนื่องจากร้านเหล่านั้นไม่ได้ลงทะเบียนเป็นร้านค้าธงฟ้าตามเงื่อนไขของรัฐบาล อีกทั้งสวัสดิการต่างๆ ที่มีการแบ่งชนชั้นชั้นของผู้รับไว้อย่างชัดเจน สร้างเป็นความไม่เท่าเทียมในสังคม ถึงแม้ทุกคนล้วนแต่มีฐานะเป็นพลเมืองของประเทศนี้
สุดท้ายแล้ว คุณภาพชีวิตของคนไทยจะดีขึ้นมากกว่าที่เป็นอยู่หรือไม่ โครงการบัตรสวัสดิการแห่งรัฐจะสามารถเข้ามาแก้ปัญหาเรื่องปากท้องของชาวบ้านได้มากน้อยเพียงใด คงต้องขึ้นอยู่กับอนาคตที่เราไม่สามารถเดาได้ เพราะหากเปรียบเทียบกับสถานการณ์แห่งความเป็นจริงที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน คงไม่มีใครใช้เงินที่ได้จากบัตรใบนี้ประทังชีวิตไปจนถึงสิ้นเดือน และนอกเหนือจากนี้ อาจมีกลุ่มคนจนที่ถูกทอดทิ้ง เนื่องจากกระบวนการและขั้นตอนต่างไม่สามารถทำให้สิทธิกระจายไปถึงทุกคนได้อย่างเท่าเทียมกัน