บขส. คำเรียกติดปากของชาวอำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ ที่หมายถึงสถานีขนส่งสาธารณะ ศูนย์รวมของการคมนาคมประจำอำเภอ สถานที่ที่เต็มไปด้วยรถขนส่งสาธารณะมากมาย ทั้งรถทัวร์ข้ามจังหวัด รถตู้และรถโดยสารที่จะขับไปยังอำเภอต่างๆ และด้วยสาเหตุนี้ จึงทำให้มีผู้คนหลั่งไหลเขามาใช้บริการอยู่เรื่อยๆ อย่างไม่ขาดสายในทุกวัน บ้างมาเพื่อขึ้นรถและเดินทางไปต่างจังหวัด หรือบ้างก็มาเพื่อทำธุระอย่างอื่นเท่านั้น วันนี้ ‘เดอะลาวเด้อ’ จะพาทุกคนมาดูอีกมุมหนึ่งของสถานีขนส่งผู้โดยสารกัน
เพราะด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกที่อยู่บริเวณโดยรอบของตัวสถานี ทั้งร้านค้าปลีกที่มีขนาดเล็ก ไปจนถึงร้านค้าส่งที่มีขนาดใหญ่ หรือแม้แต่สถานที่ราชการอย่างที่ว่าการอำเภอ สถานีตำรวจ โรงพยาบาล และโรงเรียนก็อยู่ไม่ไกลจากตัวสถานีมากนัก สามารถต่อรถมอเตอร์ไซค์รับจ้าง หรือจะเดินไปด้วยตนเองก็ใช้เวลาเพียงไม่กี่นาที บขส. แห่งนี้จึงเต็มไปด้วยผู้คนมากมายที่มาพร้อมกับจุดประสงค์ที่มีความแตกต่างกัน
ในทุกวันเหล่าแม่ค้าจากร้านต่างๆ จะทยอยเข้ามาซื้อของเพื่อไปขายยังร้านของตนเอง บ้างมาด้วยรถยนต์ส่วนตัว หรือบางคนมาพร้อมกับรถโดยสาร ขนมหลายห่อ เครื่องดื่มหลายลัง และข้าวสารนับสิบกระสอบ ต่างถูกขนขึ้นท้ายรถของลูกค้าด้วยความว่องไว เพราะด้วยพื้นที่บริเวณหน้าสถานีที่มีอยู่จำกัด ทำให้ไม่สามารถจอดรถแช่ไว้นานได้ ทุกอย่างจึงเป็นไปด้วยความรวดเร็ว เพื่อลดปัญหาการจราจรที่อาจเกิดขึ้น
บขส. กับวิถีชีวิตแม่ค้า
ขณะเดียวกัน ในตัวของสถานีเองก็เต็มไปด้วยเสียงเจื้อยแจ้วจากเหล่าแม่ค้าหาบเร่ที่แบกของไว้เต็มบ่า กำลังเดินขายมะม่วงเปรี้ยวและน้ำเปล่าอยู่บริเวณโดยรอบของตัวสถานี เนื่องจากเป็นกลยุทธ์ที่สามารถเพิ่มโอกาสทางการขายที่มีมากกว่าการนั่งรอลูกค้ามาใช้บริการเพียงทางเดียว เพราะด้วยความวุ่นวายของบรรยากาศโดยรอบ และอากาศที่ร้อนอบอ้าว อีกทั้งเวลาที่มีจำกัด ทำให้ไม่สะดวกที่จะเดินไปซื้อของด้วยตัวเอง บางคนจึงจำเป็นต้องใช้บริการของแม่ค้าเหล่านี้
เมื่อเดินห่างออกมาจากสถานี จะสามารถพบเห็นกับร้านค้าต่างๆ มากมาย ทั้งอุปกรณ์การเรียน สินค้าการเกษตร ร้านขายยา หรือแม้แต่ร้านขายรถ ทั้งหมดที่กล่าวมานี้ตั้งอยู่ในบริเวณที่ไม่ไกลกันมากนัก เป็นความสะดวกสบายที่คนทั่วไปสามารถเดินเท้าหาเลือกซื้อสินค้าได้อย่างง่าย และในช่วงเย็นของทุกวัน ถนนในซอยแถบนี้จะถูกปิดเพื่อให้เหล่าบรรดาพ่อค้าแม่ค้ามาตั้งร้านขายของ รถเข็นกับข้าวตั้งเรียงรายเป็นแถวยาวเหยียด สลับกับร้านผักสดที่มีอยู่อย่างละลานตา หรือแม้แต่ในช่วงเวลาเช้ามืด พื้นที่ตรงนี้ก็ถูกเปลี่ยนให้เป็นตลาดเช่นเดียวกัน
จุดเปลี่ยนผ่านการเดิรทางของแรงานกัมพูชา
ซึ่งนอกจากวิถีชีวิตเขาชาวพื้นเมืองอำเภอปราสาทแล้ว บขส. แห่งนี้ยังเป็นเหมือนสถานีเปลี่ยนการเดินทางของชาวกัมพูชาที่เดินทางเข้ามาในประเทศไทย เพราะด้วยจังหวัดสุรินทร์มีพื้นที่เชื่อมต่อกับชายแดนของประเทศกัมพูชา จึงทำให้สะดวกแก่การเดินทางผ่านด่านพรมแดนช่องจองในอำเภอกาบเชิง และแน่นอนว่าถ้าหากต้องการเดินทางเข้าไปยังตัวเมือง หรือข้ามไปยังจังหวัดต่างๆ เช่น นครราชสีมาและกรุงเทพมหานครฯ คนเหล่านั้นจำเป็นจะต้องเข้ามาต่อรถ ณ ที่แห่งนี้เสียก่อน
และไม่เพียงแต่การย้ายเข้ามาเพื่อทำงานตามเมืองเศรษฐกิจของไทยเท่านั้น แต่ชาวกัมพูชาบางรายกลับตัดสินใจที่จะตั้งหลักปักฐานหางานทำอยู่ในอำเภอปราสาทเสียเลย เพราะด้วยที่ตั้งนั้นอยู่ใกล้กับประเทศของตน อีกทั้งการเดินทางที่สามารถทำได้ง่ายกว่า หากเทียบกับการทำงานอยู่ในจังหวัดที่ห่างไกล โดยบางรายนั้นย้ายเข้ามาอาศัยอยู่เป็นระยะเวลายาวนานนับสิบปีแล้ว จึงไม่แปลกที่แรงงานเหล่านี้จะสามารถพูดภาษาไทยได้อย่างชัดเจน
จากสถานีขนส่งผู้โดยสาร สู่การเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจของอำเภอ บางคนอาศัยโอกาสที่มีผู้คนเดินทางขวักไขว่ไปมานี้สร้างเป็นอาชีพค้าขายเพื่อเลี้ยงปากท้องของตัวเอง หรือบางคนเข้ามาเพื่อเป็นลูกจ้างในร้านต่างๆ ที่มีอยู่ ทำให้ไม่ต้องย้ายจากบ้านไปไกลนักก็ยังพอมีงานให้ทำ หรือแม้แต่อาชีพที่เกี่ยวกับการคมนาคมเองต่างก็ต้องพึ่งพาอาศัยบขส. แห่งนี้ หลากหลายเหตุการณ์และเรื่องราวที่เกิดขึ้น ก็เป็นเหมือนกระจกที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตและความเป็นอยู่ของชาวอำเภอปราสาทได้ไม่น้อย