ยามพักผ่อนเรามักใช้เสียงเพลงเป็นตัวสร้างบรรยากาศ เพื่อให้เกิดความผ่อนคลายจากภาวะเครียดที่รับมาทั้งวัน หรือแม้กระทั่งงานรื่นเริงสังสรรค์เอง ก็มักจะใช้เสียงเพลงมาประกอบให้เกิดความสนุกสนานมากยิ่งขึ้น เพราะด้วยจังหวะที่มีความหลากหลาย และเนื้อร้องที่ถ่ายทอดออกมาเป็นเรื่องราว จึงสามารถเข้าได้กับทุกช่วงอารมณ์ ทั้งสุข ทุกข์ เศร้าโศก ดีใจ แสดงความยินดี หรือแม้แต่เพื่อจากลา เสียงเพลงก็ยังเข้ามามีบทบาทในชีวิตของคนเรา

โดยในแต่ละพื้นที่ของประเทศไทยล้วนมีเอกลักษณ์ทางดนตรีเป็นของตนเอง กันตรึม หนึ่งในวัฒนธรรมทางเสียงเพลงของชาวอีสานใต้เองก็เช่นกัน เพราะด้วยภาษาและเนื้อหาที่มีความสอดคล้องกับวัฒนธรรมพื้นบ้าน กันตรึมจึงมักจะถูกนำมาใช้เพื่อบรรเลงตามงานบุญต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นงานแต่งงาน ขึ้นบ้านใหม่ การทำบุญในวันพระ หรือแม้แต่งานบวชเองก็ตาม หากมีโอกาสได้เข้ามาใช้ชีวิตร่วมกับผู้คนในแถบนี้ ก็คงไม่แปลกที่จะได้ยินเสียงเพลงที่มีเนื้อร้องเป็นภาษาเขมรอยู่บ่อยๆ 

กันตรึม แต่เดินนั้นเป็นการละเล่นทางดนตรีที่มักจะใช้เพื่อประกอบในพิธีกรรมการเข้าทรงของเหล่าหมอผีในแถบอีสานใต้ เพราะด้วยภาษาที่ใช้และทำนองที่มีความโหยหวนคล้ายกับบทสวด ดังนั้นจึงมีความเหมาะสมที่จะใช้เพื่อประกอบกับพิธีกรรมมากกว่า แต่สำหรับในปัจจุบัน ได้มีการประยุกต์เนื้อหาให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตของชาวบ้าน และปรับให้มีความสนุกสนานมากยิ่งขึ้น กันตรึมจึงถูกนำมาใช้เพื่อความบันเทิงที่มีอยู่ทั่วไปตามแถบจังหวัดสุรินทร์ ศรีสะเกษ และบุรีรัมย์

ซึ่งหนึ่งในตัวอย่างที่น่าจะทำให้ทุกคนได้เห็นภาพอย่างชัดเจนเกี่ยวกับกันตรึมก็คือ ร็อคคงคย ศิลปินชาวสุรินทร์ สังกัดค่ายไพโรจน์ซาวด์ เจ้าของบทเพลงดังอย่าง สดัจเคินแม เพลงที่มีเนื้อหากล่าวถึงลูกชายของครอบครัวหนึ่งที่ใช้ชีวิตอย่างสุขสบาย ไม่ต้องทำอะไรด้วยตัวเอง เพราะมีพ่อแม่คอยช่วยเหลืออยู่เสมอ ราวกับเป็นเทวดาที่มีคนคอยรับใช้ ซึ่งภายหลังเพลงนี้ได้ถูกดัดแปลงเนื้อร้องให้กลายมาเป็นภาษาอีสาน จนมีคนรู้จักเป็นอย่างมากในชื่อ เทวดาของแม่ ขับร้องโดย สนุ๊ก สิงห์มาตร อาร์สยาม

เพลง ลูกเทวดา ของสนุ๊ก สิงห์มาตร อาร์สยาม

และนอกจากนี้ อีกหนึ่งบทเพลงที่เรียกได้ว่าแทบจะทุกคนต้องเคยได้ยินผ่านหูมาบ้าง เพราะหากใครที่เล่นแอปพลิเคชัน Tiktok อยู่แล้วก็คงจะคุ้นหูกับเพลง เจิ๊ดเอ๋ยเจิ๊ด ที่เป็นอยู่ในช่วงหนึ่ง เพราะคนทั่วไปต่างนำเพลงนี้มาใช้ประกอบวิดีโอของตน เรียกได้ว่ากลายเป็นกระแสที่มีความแปลกใหม่ เนื่องจากไม่ได้มีบ่อยครั้งนักที่เพลงภาษาเขมรจะได้รับความสนใจจากผู้คนทั่วไป ซึ่งอาจเพราะด้วยทำนองของเพลงที่มีความสนุกสนาน บวกกับการนำดนตรีที่มีความเป็นสมัยใหม่เข้ามารีมิกซ์ เจิ๊ดเอ๋ยเจิ๊ดจึงสามารถเข้ามามีบทบาทกับแพลตฟอร์มสมัยใหม่ได้อยู่

เพลง เจิ๊ดเอ๋ยเจิ๊ด บนแอปพลิเคชัน TikTok

ถึงแม้กันตรึมจะไม่ใช่สื่อทางด้านเสียงเพลงที่ได้รับความนิยมจากคนทั่วไปมากนัก เพราะหากเทียบกับวัฒนธรรมที่มาจากภาคอีสานด้วยกันเองอย่าง หมอลำ ที่ปัจจุบันผู้คนต่างเทใจกันเป็นแม่ยก แต่นั่นก็ไม่ใช่ปัญหาอะไร เพราะการเข้ามามีบทบาทของเทคโนโลยีก็พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่าวัฒนธรรมพื้นบ้านก็สามารถปรับตัวเพื่อให้เข้ากับยุคสมัยได้มากยิ่งขึ้น กลายเป็น Soft power ให้ผู้คนได้เปิดโลกรู้จักความหลากหลายทางวัฒนธรรมของชาวเขมรได้อีกทาง

อ้างอิง

ประวัติกันตรึม

ร็อคคงคย