หากพูดถึงอาหารการกินของคนไทย นั้นย่อมเป็นที่ประจักษ์แก่คนเกือบทั่วทุกมุมโลกว่ามีรสชาติที่อร่อยเป็นเลิศ ดึงดูดให้เหล่านักท่องเที่ยวต่างเข้ามาลองชิม ไม่ว่าจะเป็นต้มยำกุ้ง ผัดไทย ส้มตำ หรือแม้แต่แกงส้มเองก็ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก แต่นั่นก็เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น ยังมีอาหารอีกมากมายที่น่าสนใจ แต่ยังไม่ได้เป็นที่รู้จัก หรือผ่านสายตาผู้คนมากนัก และในแต่ละภาคเองก็มีเอกลักษณ์ความอร่อยที่แตกต่างกัน วันนี้เดอะลาวเด้อจึงอยากพาทุกคนมารู้จักกับ จรั๊วะโดง น้ำพริกสไตล์บ้านๆ ของชาวเขมรในแถบอีสานใต้กัน
และเมื่อไม่นานมานี้ หลายคนอาจคุ้นหู หรือเคยได้ยินน้ำพริกชื่อแปลกๆ อย่างจรั๊วะโดงกันมาบ้าง เนื่องจากเป็นอาหารจานโปรดในวัยเด็กของลิซ่า BlackPink ที่เคยให้สัมภาษณ์ไว้ตามสื่อต่างๆ ซึ่งก็ได้กลายมาเป็นกระแสโด่งดังในชั่วขณะ เนื่องจากเป็นอาหารที่คนทั่วไปไม่คุ้นชินมากนัก อีกทั้งภาษาที่ใช้เรียกเองก็ไม่ใช่ภาษาไทย แฟนๆ ของลิซ่าหลายคนจึงต่างพากันค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับอาหารชนิดนี้เพื่อตามรอยศิลปินของตน
ความเป็นมาของจรั๊วะโดง
จรั๊วะโดงนั้นเป็นอาหารที่ผู้คนในแถบอีสานใต้นิยมทาน ไม่ว่าจะเป็นบุรีรัมย์ สุรินทร์ หรือศรีสะเกษ ซึ่งน้ำพริกชนิดนี้มีต้นกำเนิดและได้รับอิทธิพลมาจากประเทศเพื่อนบ้านอย่างกัมพูชา ซึ่งภาษาที่ใช้เรียกนั้นก็เป็นภาษาเขมร คำว่า จรั๊วะ มีแปลว่า น้ำพริก และคำว่า โดง นั้นแปลว่า มะพร้าว ถ้าหากจะแปลให้เข้าใจโดยง่าย อาจมีความหมายได้ว่า น้ำพริกที่ใช้กะทิเป็นส่วนผสม ให้รสชาติที่คล้ายคลึงกับเต้าเจี้ยวหลน สามารถทานคู่กับผักสด หรือเครื่องเคียงได้เช่นเดียวกับน้ำพริกทั่วไป
ซึ่งด้วยวัตถุดิบที่ใช้นั้นสามารถหาได้ตามบ้าน และมีราคาที่ไม่แพงมากนัก ไม่ว่าจะเป็นเนื้อปลา(ปลาทู หรือปลากระป๋องก็สามารถใช้ได้) กะทิสด กระเทียม หอมแดง พริก น้ำปลาร้าและเกลือปรุงรส อีกทั้งกระบวนการขั้นตอนในการทำไม่ได้ยุ่งยากอะไรมากนัก ชาวบ้านในแถบนี้จึงนิยมทานเป็นอาหารจานหลักในแทบทุกวัน เพราะเป็นเมนูง่ายๆ ที่เหมาะกับชีวิตของชาวบ้านที่ส่วนใหญ่ทำไร่ทำนา เพียงแค่หาผักสดมาเป็นเครื่องเคียงก็พร้อมทานได้อย่างเอร็ดอร่อย
แต่สำหรับเด็กๆ ในยุคปัจจุบันนี้อาจไม่คุ้นชินกับน้ำพริกสไตล์บ้านๆ นี้เท่าไหร่นัก เนื่องจากการเข้ามาบทบาทของวัฒนธรรมนานาชาติที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นอาหารเหลาๆ แบบจีน ปิ้งย่างตามแบบฉบับของเกาหลี หรือแม้แต่เหล่าซูชิปลาดิบสไตล์ญี่ปุ่น และนอกเหนือไปกว่านั้น การใช้ชีวิตที่มีพื้นฐานอยู่บนความเร่งรีบ จึงทำให้บางคนนั้นไม่ได้มีเวลามากพอที่จะเข้าครัวทำอาหารทานเอง การซื้อกลับบ้านจึงเป็นทางเลือกที่สะดวกมากกว่า อีกทั้งร้านค้าเองก็ไม่ค่อยมีเมนูจรั๊วะโดงมาตั้งขายมากนัก
อาหารสะท้อนตัวตน
ทั้งนี้ จรั๊วะโดงไม่เพียงแต่เป็นอาหารที่ชาวอีสานใต้นิยมทานเท่านั้น หากแต่ยังเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมการใช้ชีวิตของผู้คนในแถบนี้ เพราะอาหารนั้นย่อมแสดงออกถึงความเป็นตัวตนของผู้ที่บริโภค ซึ่งด้วยความเป็นชนบทที่สิ่งอำนวยความสะดวกอาจจะยังเข้าไม่ถึงได้อย่างเต็มที่ อาหารการกินจึงเน้นให้มีความเรียบง่าย สามารถมองหาวัตถุดิบได้ด้วยตนเอง และไม่ต้องเสียเงินซื้อมากมาย โดยทั้งปลาและผักเครื่องเคียงล้วนแล้วแต่มีอยู่ตามท้องทุ่งและรั้วบ้าน
ซึ่งก็ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าสภาพของสังคมชนบทในบางพื้นที่นั้น คุณภาพชีวิตของตัวชาวบ้านเองยังคงเป็นเช่นอดีตอยู่ การเข้าถึงทรัพยากรต่างๆ เพื่อการดำรงชีวิตอย่างระบบขนส่งมวลชน หรือโอกาสในการทำงานนั้นมีอยู่น้อยเหลือเกิน หากเทียบกับชุมชนที่มีการพัฒนาขึ้นมาตามตัวเมืองต่างๆ และแน่นอนว่าเรื่องของรายได้เองก็เป็นอีกปัจจัยหลักที่มีความสำคัญ ที่ทำให้คนบางกลุ่มต้องจำยอมใช้ชีวิตในแบบฉบับที่เพียงแค่ให้ได้กินเพื่ออยู่
แต่ท้ายที่สุดแล้ว ก็ใช่ว่าจะมีเพียงแค่กลุ่มคนรายได้น้อยเท่านั้นที่เลือกทานเมนูน้ำพริกชนิดนี้ เพราะด้วยกระแสของการทานอาหารพื้นบ้านเริ่มได้รับการยอมรับ อาหารแปลกๆ ของแต่ละท้องถิ่นจึงเริ่มได้รับความสนใจ และหนึ่งในตัวอย่างที่เราเห็นได้อย่างชัดเจนเลยคือ ซอยจุ๊ ลาบดิบขอชาวลาวอีสานที่ผู้คนกำลังให้ความสนใจ ซึ่งจากปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นนี้อาจบอกได้ว่า ไม่เพียงแต่ผู้บริโภคจะรับรู้ถึงรสชาติเท่านั้น แต่ยังเป็นการเรียนรู้ถึงวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของผู้คนที่มีความหลากหลายผ่านอาหารของแต่ละท้องที่ไปในตัว
อ้างอิง
น้ำพริกจรั๊วะโดง คืออะไร เมนูพื้นบ้านอีสานใต้ ทำไม ลิซ่า BLACKPINK ถึงชอบ !